Biologische of ecologische producten – geproduceerd zonder synthetische pesticiden of kunstmest – worden vaak geassocieerd met termen als gezonder, lekkerder, beter voor het milieu, duurzamer en diervriendelijker. Met de stijgende populariteit van biologisch eten is er meer behoefte aan betrouwbaar onderzoek op het effect ervan op de gezondheid. Is biologisch voedsel echt gezonder?

In een meta-analyse werden de uitkomsten van 240 onderzoeken naar biologisch voedsel geanalyseerd. Daarvan waren 223 onderzoeken gericht op de voeding zelf: ze gingen over de voedingswaarde en de eventuele aanwezigheid van te hoge concentraties schadelijke stoffen. De andere 17 onderzoeken waren gericht op het effect van het voedsel op mensen. De onderzoekers vonden geen hard bewijs dat biologisch voedsel meer voedingsstoffen bevat. Hierbij keken zij onder andere naar de hoeveelheid en soorten vet, eiwit, vitaminen en mineralen. Wel bleek dat conventioneel geproduceerde kip en varken vaker resistente bacteriën bevat dan de biologische varianten. Ook bleek het risico op contaminatie met pesticide 30% hoger bij conventioneel geproduceerd voedsel, alhoewel het onduidelijk bleef hoe groot de kans is dat de hoeveelheid pesticide het wettelijk vastgestelde maximum overschrijdt. Er werd geen verschil gevonden in het risico op besmetting met pathogene bacteriën zoals E-coli of salmonella. Ook als het gaat om allergieën bij mensen is er geen significant verschil tussen gewone en biologische voeding.

De onderzoekers zelf waar­schuwen er al voor: voorzichtigheid is geboden bij het interpreteren van dergelijke gegevens. De uitkomsten van de geanalyseerde onderzoeken vertonen flinke verschillen. Dit is onder andere te wijten aan de verschillende condities waarin biologisch voedsel wordt geproduceerd. Ook de seizoenen spelen een rol: melk bijvoorbeeld, bevat in de zomer andere hoeveelheden voedingsstoffen dan in de winter. Al met al biedt dit onderzoek dus weinig houvast wat betreft het al of niet adviseren van biologische voeding. Misschien is het goed om er dan toch een andere overweging bij te halen: het gebruik van biologische producten gaat over het algemeen samen met een gezonde en bewuste leefstijl. Kiezen voor biologisch eten geeft satisfactie. Het verhoogt het gevoel van eigenwaarde. Je voelt je als het ware een iets beter mens als je bewust kiest voor duurzaamheid en diervriendelijkheid. In die zin kan biologisch eten wellicht toch gezonder zijn. Maar of we deze bijna filosofische redenering mee moeten laten wegen in ons advies als praktijkondersteuner? Dat zullen we allemaal voor onszelf moeten bepalen.

Paola Gerritsen